Η διαχρονική εξέλιξη της αξίας των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο και τα μηνύματα που μας δίνει

Ο μέσος όρος της αξίας των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, κατά το διάστημα από την αρχή του έτους έως και την 2/2/2024, υπολογίζεται σε € 103,5 εκατομμύρια. Το μέγεθος αυτό, είναι αυξημένο, σε σχέση με κάθε άλλο έτος της προηγούμενης δεκαετίας, υπολογιζόμενο με βάση τον αριθμό των συνεδριάσεων από την αρχή κάθε έτους (24 συνεδριάσεις). Δείτε  παρακάτω το σχετικό διάγραμμα (κινηθείτε με τον κέρσορα πάνω στο διάγραμμα, για να δείτε τις αριθμητικές τιμές των καμπυλών).

Η αξία των συναλλαγών είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο στην εξέλιξη της χρηματιστηριακής αγοράς. Η αξία των συναλλαγών συμβάλλει καθοριστικά, στις θετικές ή τις αρνητικές μεταβολές του Γενικού Δείκτη  και προσδιορίζει την ταχύτητα στην κίνηση της αγοράς.

Η αύξηση της αξίας των συναλλαγών, είναι ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο κατά τη διάρκεια ανοδικών φάσεων της χρηματιστηριακής αγοράς και, αντίθετα, είναι ένα ιδιαίτερα αρνητικό στοιχείο, κατά τη διάρκεια πτωτικών φάσεων.

Η αύξηση της αξίας των συναλλαγών κατά τις τελευταίες εβδομάδες, στη χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας, κατά κύριο λόγο, οφείλεται στην αυξημένη δραστηριότητα ξένων θεσμικών επενδυτών. Κατά δευτερεύοντα λόγο, οφείλεται στην αύξηση της δραστηριότητας των ελλήνων επενδυτών.
Η μέχρι σήμερα θετική πορεία της χρηματιστηριακής αγοράς, σε συνδυασμό με τη θετική διεθνή συγκυρία, αλλά και τις προσπάθειες προβολής των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας, από κυβερνητικούς φορείς και τη διοίκηση του Χρηματιστηρίου, συνέβαλαν στη θετική αυτή εξέλιξη.

Η εξέλιξη της αξίας των συναλλαγών, μέσα στα χρόνια, είχε τεράστιες διακυμάνσεις. Η δε ταχύτητα της μεταβολής της αξίας των συναλλαγών, από μήνα σε μήνα, ή από χρόνο σε χρόνο, δεν υπακούει σε κάποια “γραμμική” σχέση, αλλά βασίζεται εξ’ ολοκλήρου στην εξέλιξη της ψυχολογίας και του κλίματος της αγοράς.

Μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του μέσου όρου των ετήσιων συναλλαγών, για την περίοδο από το 1993 έως και σήμερα, στο παρακάτω διάγραμμα.

Στο διάγραμμα αυτό, βλέπουμε την “εκτόξευση” της αξίας των συναλλαγών, μετά το 1996 και -κυριολεκτικά- την “απογείωσή” του, κατά τα έτη 1999 και 2000, κάτι που επαναλήφθηκε και στην περίοδο 2005 - 2009.

Ποιά είναι η “γενεσιουργός” αιτία για αυτές τις εξελίξεις. Τα αίτια, μπορούν να είναι πολλά -και μερικά μπορούν να είναι τεχνικής φύσης. Όμως, το κύριο αίτιο, είναι η βελτίωση της οικονομίας, του επιχειρηματικού κλίματος και της εταιρικής κερδοφορίας. Εφ’ όσον υφίστανται αυτά τα στοιχεία, τότε, η αρχική αύξηση των τιμών προκαλεί αυξημένες συναλλαγές και, με τη σειρά τους, οι αυξημένες συναλλαγές προκαλούν αύξηση των τιμών, σε μια διαδικασία που συνεχίζεται για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στην πτωτική φάση, συμβαίνει το αντίστροφο: η αύξηση της προσφοράς, προκαλεί πτώση των τιμών και αύξηση των συναλλαγών, κάτι που οδηγεί τις τιμές ακόμη χαμηλότερα, σε μια διαδικασία που συνεχίζεται μέχρι να βρεθεί η ισορροπία, στα νέα δεδομένα της οικονομίας και των επιχειρήσεων.

Μέσα από την εξέταση του παρελθόντος, αντιλαμβανόμαστε ότι, τα € 103,5 εκατομμύρια, που υπολογίζεται σήμερα η μέση αξία των συναλλαγών από την αρχή του έτους, δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό μέγεθος.

Είναι σαφές ότι, το μέγεθος αυτό θα αυξηθεί, εφ’ όσον αυξηθεί η ζήτηση για τις ελληνικές μετοχές, κάτι που θα αυξήσει τις τιμές τους. Η εξέταση του παρελθόντος, σε συνδυασμό με την εξέταση αρκετών ακόμη στοιχείων και παραγόντων, μας δίνει ισχυρές ενδείξεις ότι, η παρελθούσα διαδικασία ανόδου, μπορεί -σε μικρότερο ή σε μεγαλύτερο βαθμό- να επαναληφθεί.

Ως ποιό επίπεδο μπορούν να φτάσουν οι συναλλαγές στο ελληνικό Χρηματιστήριο, φέτος, ή κατά τα προσεχή χρόνια;

Και αυτό είναι δύσκολο να απαντηθεί, αφού δε μπορούμε να γνωρίζουμε την εξέλιξη των τιμών και του Γενικού Δείκτη. Μπορούμε όμως να υποθέσουμε ότι θα είναι υψηλότερες, ή και σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με το 2023 και τα αμέσως προηγούμενα χρόνια. Εκτίμησή μας, η οποία βεβαίως δε μπορεί να τεκμηριωθεί απόλυτα, είναι ότι, ο μέσος όρος των συναλλαγών, κατά το 2024, θα κινηθεί πάνω από τα € 130 εκατομμύρια. Αυτό, θα είναι μία αύξηση κατά, τουλάχιστον 20% σε σχέση με το 2023 και πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με την περίοδο 2016-2023.

Σημειώνουμε δε ότι, ένα μειονέκτημα στην παρούσα φάση είναι, ο σημαντικά μικρότερος αριθμός εισηγμένων εταιριών σήμερα, σε σχέση με την περίοδο 1998-2000 ή και 2005-2008.

Όμως, αυτό το οποίο θα πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ότι, το σημερινό επίπεδο συναλλαγών, δεν είναι ακόμη υψηλό, σε σχέση με το παρελθόν. Μπορεί να αυξηθεί πολύ περισσότερο, συνοδευόμενο από αύξηση των τιμών των μετοχών, σε μια διαδικασία που μπορεί να διατηρηθεί για αρκετά ακόμη χρόνια, κάτι που βεβαίως θα εξαρτηθεί από την πορεία της διεθνούς και της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την εξέλιξη της πορείας των διεθνών αγορών.

Ας μην ξεχνάμε ποτέ ότι, το παρελθόν δεν επαναλαμβάνεται βέβαια, όμως, οι μηχανισμοί λειτουργίας των αγορών και η αντίληψη του πλήθους για τις αγορές, παραμένουν ίδια, ώστε να μπορεί το παρελθόν να αποτελεί έναν πολύ σημαντικό και αξιόπιστο οδηγό για το μέλλον.

Γιάννης Σιάτρας